Etkili ve Verimli Öğrenme İçin Hafıza Teknikleri
Etkili ve verimli öğrenme için hafıza tekniklerinden bir kaçını aşağıda bulabilirsiniz.
- Dikkat, belleğin en önemli bileşenlerinden biridir. Dikkatin öğrenilenlere odaklanması bilginin kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe taşıma süreci için gereklidir. Bu sebeple müzik, tv ve diğer dikkat bozucu dış uyaranların olmadığı ortamlarda çalışma gerçekleştirilmelidir.
- Düzenli ders çalışmak, sınav öncesinde saatler boyu ders çalışmaktan daha etkilidir ve bu şekilde öğrenilen bilgi çok daha uzun süre boyunca hatırlanabilmektedir. Araştırmalar; çalışmaların zamana yayılarak, oturumlar şeklinde gerçekleştirilmesinin, bilgilerin beyine düzgün ve yeterli bir şekilde işlenmesini sağladığını göstermektedir.
- Araştırmalar, bilgilerin bellekte üzüm salkımlar gibi bir ilişki ağı halinde bulunduğunu göstermektedir. Bu durumdan faydalanmak için üzerinde çalışılan bilgiler düzenlenmeli ve sınıflandırılmalıdır. Benzer terim ve kavramların bir arada öğrenilmesi, okuması gereken metinlerin ve alınan notların birbiriyle ilişkili gruplar haline getirilmesi öğrenmeye ve hatırlamayı artırır. .
- Belleticiler (mnemonik), bilgilerin hatırlanmasında yardımcı olan basit nesnelerdir. Bir terimi hatırlamak için bu terimle ilişkisi olan ve sıklıkla kullanılan bir cisim belletici olarak kullanılabilir. Hayal gücünü çalıştıran, ilginç veya komik nesneler iyi bir belletici olarak kullanılabilir. Benzer şekilde kafiye, şarkı veya tekerleme gibi hafıza tetikleyicileri de belletici olarak kullanılabilir.
Etkili ve Verimli Öğrenme Tekniklerinden bir kaç tane daha;
- Bilgilerin hatırlaması ancak uzun süreli belleğe kaydetmekle mümkündür. Bunun gerçekleşmesini sağlayacak en etkili yöntemlerden biri de, detaylandırılmış tekrar (elaborative rehearsal) yöntemidir. Bu yöntemde, önemli bir terim okunduktan sonra bu terimin açıklaması ve detaylı tanımı da çalışılır. Bu işlem birkaç kez tekrar edildiğinde çalışılan terimin hatırlaması çok daha kolay hale gelmektedir.
- Henüz aşina olunmayan bir konu üzerinde çalışırken bu yeni bilgilerle daha önce bildikleriniz arasında nasıl bir bağlantı kurabileceğinizi düşünülmelidir. Böylece henüz kişiye yabancı bu yeni bilgilerle, önceden var olan bilgi ve hatıralar arasında ilişkiler kurulabilir. Bu yöntem yeni öğrenilen bilginin hatırlanmasını önemli ölçüde kolaylaştıracak özel bir ilişkilendirme yöntemidir.
- Çalışması yapılan metinler üzerindeki resim, grafik ve tablolara odaklanmak önemlidir. Eğer böylesi görsel ipuçları yoksa bunlar kişinin kendisi tarafından oluşturmalıdır. Ayrıca alına özel notlara bağlı tablolar ve grafikler çizilmesi, birbiriyle ilişkili bilgilerin gruplandırılması için farklı renkte keçeli kalemler kullanılması gibi görseller bilginin hafızaya kaydı için basit ve yararlı yöntemlerdendir. .
- Yapılan araştırmalara göre, sesli okumanın hafızaya katkısı çok büyüktür. Öğrenilen bilgiyi anlatarak aktarma anlama ve çağrışım yeteneklerini büyük ölçüde arttırmaktadır. . Dolayısı ile öğrendiklerinizi bir başkasına anlatma yaklaşımını benimsemek hafızaya katkıda bulunacaktır.
- Öğrenilen yeni bir bilginin orta kısmının akılda kalması oldukça zordur. Hâlbuki araştırmalar öğrenilen bilginin sırasının akılda kalmada önemli bir yeri olduğuna işaret etmektedir. Bu duruma seri konum etkisi adı verilir. Bu durumun üstesinden gelmek için hatırlanamayan kısımların normalden daha çok tekrar edilmesi gerekir. Bu sorunu çözmede kullanılabilecek bir diğer yöntem de öğrenilen bilgiyi yeniden yapılandırmaktır. Bu yeni bilgiyi ezberlemek için gerektiğinden daha fazla süre harcamak faydalı olacaktır.
- Akılda kalmayı oldukça kolaylaştıran bir başka yöntem de çalışma düzen ve rutininin zaman zaman değiştirilmesi stratejisizdir. Örneğin devamlı olarak aynı noktada çalışmak yerine bir sonraki çalışma başka bir yerde ve rutinin dışında bir zamanda gerçekleş Ayrıca, çalışmalar oyunlaştırılabilir ve böylece enteresan ve eğlenceli bir yöntem kullanarak da yapılabilir. Bu uyarıcı etki ile çalışma daha etkili ve verimi hale getirilebilmektedir.
Yasemin KULAÇ
Klinik Psikolog