BDT-Bilişsel Davranışçı Terapi, psikiyatrik bozukluklar ve geniş bir yelpaze içinde pek çok sorun alanda etkili olduğu kanıtlanmış bilimsel bir tedavi yaklaşımıdır.
BDT insanın duygulanımı ve davranışlarını araştıran psikolojik modellerden yararlanılarak geliştirilmiştir.
Tedavide düşünce, duygu ve davranışlar arasındaki ilişkiler konusunda çalışılır. BDT de temel hedef, bireye kendi öz kaynaklarını kullanarak sıkıntı yaratan problem durumlarla başa çıkabilmesine yardımcı olacak becerileri kazandırmaktır.
BDT’ nin tedavi süresi oldukça kısadır. Genellikle 2-3 seanstan sonra ilk seanslarda belirlenen amaçlara ne kadar sürede ulaşılabileceği konusunda genel bir fikrin oluşmasının ardından 10-12 seans gibi bir süre yeterli olabilmektedir.
Çözüm için daha uzun bir sürenin gerektiği kişilik bozuklukları gibi durumlarda kimi zaman bir yılı geçen bir süre boyunca terapilere devam etmek gerekli ve yararlı olabilmektedir.
Başlangıçta, çok ağır bir kriz durumu söz konusu değilse 1-2 hafta aralıkta bir görüşülür. İyilik hali ile seansların aralığı açılır ve görüşmeler kademeli olarak seyrekleştirilir. Terapi sona erdikten 3, 6 ve 12 ay sonra pekiştirme amaçlı görüşmeler yapılır.
Bilişsel Davranışçı Terapi ‘nin etkinliğini gösteren pek çok bilimsel araştırma mevcuttur. Bu araştırmalara göre
- Depresyon
- Anksiyete bozuklukları
- OKB – Obsesif kompulsif bozukluk
- Panik bozukluk
- Travma sonrası stres bozukluğu
- Yaygın anksiyete bozukluğu
- Sosyal fobi
- Özgül fobiler
- Yeme bozuklukları
- Cinsel işlev bozuklukları
Gibi sık görülen psikiyatrik bozuklukların tedavisinde BDT’nin etkili olduğunu gösterilmiştir.
BDT’nin çocuk ve ergen terapilerinde kullanımı da çok iyi sonuçlar vermektedir.
Bilişsel Davranışçı Terapi Türleri
BDT, düşüncelerimizi, duygularımızı ve davranışlarımızı ele alan bir dizi teknik ve yaklaşımı kapsar. Bunlar, yapılandırılmış psikoterapilerden kendi kendine yardım uygulamalarına kadar değişebilir. Bilişsel davranışçı terapiyi içeren belirli terapötik yaklaşım türlerinden bazıları şunlardır:
- Bilişsel terapi , yanlış veya çarpıtılmış düşünce kalıplarını, duygusal tepkileri ve davranışları belirlemeye ve değiştirmeye odaklanır.
- Diyalektik davranış terapisi (DBT), duygusal düzenleme ve farkındalık gibi tedavi stratejilerini dahil ederken, yıkıcı veya rahatsız edici düşünce ve davranışları ele alır.
- Multimodal terapi, psikolojik sorunların yedi farklı ancak birbiriyle bağlantılı modaliteyi ele alarak tedavi edilmesi gerektiğini öne sürer: davranış, duygulanım, duyum, imgeleme, biliş, kişilerarası faktörler ve ilaç/biyolojik hususlar.
- Rasyonel duygusal davranış terapisi (RDDT), irrasyonel inançları tanımlamayı, bu inançlara aktif olarak meydan okumayı ve son olarak bu düşünce kalıplarını tanımayı ve değiştirmeyi öğrenmeyi içerir.
Bilişsel davranışçı terapi ile ilaç tedavisinin birlikte yürütülmesi de mümkündür. Hatta bazı durumlarda iki tedavinin birlikte kullanımına etkinliği güçlendirmekte ve iyileşme yanıtı daha da artmaktadır.