Posttravmatik Stres Bozukluğu
Posttravmatik Stres Bozukluğu-Kişinin fizik bütünlüğüne ölüm, ağır yaralanma gibi gerçek bir tehdit oluşturacak bir olayı yaşaması veya bir başkasının bu durumuna tanıklık etmesinin sonucu olarak aşırı travmatik bir stres kaynağına maruz kalmasın ardından gelişir.
Cinsel veya fiziksel saldırı, terör saldırısı, kaçırılma, trafik kazası, savaş, doğal afetler, gibi pek çok olay buna kaynak oluştursa da travmatik olaylar bunlarla sınırlı olmak zorunda değildir. Kişinin yalnız, çaresizlik içinde, dehşete düştüğü veya aşırı korktuğu pek çok olay ya da durum travma oluşturabilir.
Kişide travmanın öncesinde olmayan biçimde anksiyete hali gelişir. Flashback epizotları yani, travmatik olayı sanki sürekli olarak yeniden yaşam, yineleyen kabuslar görme, uyku bozuklukları, travmaya eşlik etmiş uyaranlardan kaçınma , dezorganize veya ajite davranışlarla aşırı uyarılmışlık semptomları sergileme gözlenir. Psişik uyuşma olarak adlandırılan dış dünyaya tepki verme düzeyinde azalma, haz kaybı, yabancılaşma, insanlardan uzaklaşma olur.
Gençler ve Çocuklarda Posttravmatik Stres Bozukluğu
Gençlik yıllarında, yoğun ve çalkantılı bir dönem yaşanmış olabilir. Gençlerde karamsarlık ve sinirlilik yaygın olsa da bazen ciddi ve ele alınması gereken zihinsel sağlık sorunlarına neden olabilir.
Çocuğunuz travmatik bir olaya tanık olduysa veya travmatik bir deneyim yaşadıysa , TSSB (Travma Sonrası Stres Bozukluğu) geliştirip geliştirmediğini merak ediyor olabilirsiniz. Olaya geri dönüşler, kabuslar, artan ajitasyon, duygusal uyuşukluk veya okulda konsantre olma sorunları gibi TSSB belirtileri gösteriyor olabilirler.
Bir ergende TSSB’yi yönetmek, buna dahil olan herkes için çok zor olabilir, ancak endişe duymanız olumlu ve umut verici bir ilk adımdır. Gençlerde
TSSB’ye bir göz atalım – belirtileri ve semptomları, buna neyin sebep olduğu ve hangi tedavi seçeneklerinin mevcut olduğu.
TSSB’ye bir göz atalım
TSSB, şiddete tanık olmak , doğal afetler, kazalar, silahlı saldırılar veya cinsel veya fiziksel taciz kurbanı olmak dahil olmak üzere travmaya maruz kalan herkes tarafından yaşanır . Aile üyelerini kaybetme, boşanma ve terk edilme gibi travmalar da TSSB’ye neden olabilir.
Ne yazık ki, çocuklar ve gençler travmalara karşı bağışık değildir ve travmatik bir deneyimin sonucunda TSSB yaşayabilirler.
Bazı araştırmacılar, TSSB’nin aslında genç popülasyonda yetişkinlerden biraz daha yüksek olduğunu tahmin ediyor.
Gençlerde TSSB ciddiye alınması gereken bir durumdur. TSSB semptomlarının travmatik bir olaydan sonraki aylarda özellikle yüksek olabileceği ve bundan sonra gerileyeceği doğru olsa da, gençler tedavi edilmezse bu semptomları yıllarca yaşayabilir.
Tedavi edilmeyen TSSB’nin kronik uyku sorunları, depresyon, madde kötüye kullanımı ve günlük yaşamda çalışma veya işlev görememe gibi ciddi sonuçları olabilir. Ek olarak, gençlerde TSSB ile artan intihar düşüncesi arasında ilişkiler vardır.
TSSB Belirtileri ve Teşhisi
Belirtiler
Herkes TSSB’yi biraz farklı yaşar. Bazen bunun belirtileri daha belirgin olabilir. Gençler semptomları daha içsel olarak deneyimleyecek ve dışarıdan birinin semptomları tanımlaması daha zor olacaktır.
Çocuklarda ve gençlerde TSSB’nin en yaygın belirtilerinden bazıları şunlardır:
- Travmatik deneyime geri dönüşler
- Olayı veya deneyimi sürekli olarak hatırlamak veya yeniden yaşamak
- Artan kabuslar
- Uykusuzluk hastalığı
- “Hissiz” ve depresif hissetmek
- Onlara travmatik olayı hatırlatan şeyler tetiklenmelerine sebep olabilir
- Artan öfke ve sinirlilik
- Kolayca ürkme eğilimi
- Arkadaşlardan, zevk aldıkları deneyimlerden geri çekilme
- Konsantrasyon ve işi tamamlamada zorluk dahil olmak üzere okulda zorluk yaşama
- Travmatik olay hakkında konuşmak istememek
- Travma ile ilişkili herhangi bir şeyden veya herhangi birinden kaçınma isteği
Gençlerde TSSB Belirtileri Yetişkinlerden Nasıl Farklıdır?
Gençlerde TSSB belirtileri, küçük çocuklara göre yetişkinlerde TSSB belirtilerine daha çok benzer.
Aynı zamanda, TSSB’si olan ergenler, yetişkinlerden daha fazla “travmatik canlandırmaya” (travma deneyimlerinin özelliklerini yaşamlarına entegre etme eylemi) katılabilir. Gençler ayrıca daha agresif davranışlar gösterebilir ve daha sık dürtüyle hareket edebilir.
Ailenizde TSSB İle Başa Çıkmak
TSSB ile Başa Çıkma-Aile
Nedenler
Tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi, gençlerde de TSSB travmatik bir olay veya deneyimden kaynaklanır. Bu travmalar, örneğin bir gencin şiddete veya doğal bir afete tanık olması gibi, ebeveynler tarafından açıkça fark edilebilir. Ancak diğer travmalar, bir gencin cinsel istismara uğraması veya duygusal olarak istismar edici bir ilişki içinde olması, o kadar iyi tanımlanamayabilir ve hatta bir ebeveyn tarafından fark edilemiyebilir.
Gençlerde TSSB’nin en yaygın nedenlerinden bazıları şunlardır:
- Herhangi bir şiddet olayına veya suça tanık olmak
- Aile içi şiddete veya aile dışı şiddete tanık olmak
- Şiddet veya cinsel istismar kurbanı olmak
- Kasırga, deprem, yangın gibi doğal afetlere tanık olmak
- Araba kazaları ve uçak kazaları dahil olmak üzere kazalar
- Bir aile üyesini kaybetmek
- Bir aile üyesinin ciddi bir hastalıkla mücadelesini izlemek
- Terk edilme veya boşanma gibi çocukluk travmaları
- İstismar yaşamak (cinsel, fiziksel, duygusal/zihinsel)
Bir gencin TSSB geliştirme olasılığı, travmatik olaya ne kadar yoğun bir şekilde maruz kaldığı, yaşamları boyunca kaç tane travma yaşamış olduğu, önceden sahip olabileceği herhangi bir zihinsel sağlık durumu ve ne kadar destek aldığı dahil olmak üzere birkaç faktöre bağlıdır.
Teşhis ve Tedavi
TSSB’si olan gençler için umut her zaman var. Uygun tedavi, travmalarını işlemelerine, bununla başa çıkmayı öğrenmelerine ve bu deneyimden daha dirençli bir şekilde çıkmalarına yardımcı olabilir .
Çocuğunuzun TSSB’si olduğundan şüpheleniyorsanız, ilk adımınız biran evvel harekete geçmelisiniz. Önce bir Klinik Psikolog veya Psikiyatrist aramakla başlaya bilirsiniz. Çocuğunuzun TSSB yaşadığı açıksa, muhtemelen terapi önerilecektir.
Gençlerde TSSB’yi başarılı bir şekilde tedavi edebilen terapiler şunları içerir:
- Bilişsel Davranışçı Terapi . Bu, gencin travmaya karşı düşünce kalıplarını ve duygusal/fiziksel tepkilerini anlamasına yardımcı olmayı içerir ve başa çıkmalarına yardımcı olacak araçlar sunar.
- Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme (EMDR) . Bu, travmalarla çalışmak için bilişsel terapilerle birlikte belirli göz hareketlerini kullanır.
Gençlerin ne hissettikleri veya semptomlarını tetikleyen travmatik olay veya deneyim hakkında konuşmakta zorlanabileceklerini akılda tutmak önemlidir. Çocuğunuzun yanında rahat hissettiği bir akıl sağlığı uzmanı bulmak çok önemlidir.