Anksiyete bozukluğu veya kaygı bozukluğu bireyin yaşam işlevlerini olumsuz biçimde etkileyen yoğun korku, kaygı ve endişe bozukluklarına verilen kapsamlı ve genel bir isimdir ve aşağıda adı geçen bozukluklar bu kapsam içine girerler.
- Panik Bozukluk
- Agorafobi
- Özgül fobi
- Sosyal fobi
- Obsesif-Kompulsif Bozukluk
- Posttravmatik Stres Bozukluğu
- Akut Stres Bozukluğu
- Yaygın Anksiyete Bozukluğu
Nedir?
Kaybolmayan ve hatta zamanla daha da kötüleşebilen önemli endişe veya korkuya neden olan ciddi zihinsel hastalıklardır. Bazen hepimiz endişeli hissederiz, ancak bu bozuklukta anksiyete oldukça sabit olma eğilimindedir ve bir kişinin yaşam kalitesi üzerinde çok olumsuz ve müdahaleci bir etkiye sahiptir.
Türleri
Aşağıdakileri içeren birkaç tür anksiyete bozukluğu vardır:
- Genelleştirilmiş anksiyete bozukluğu (GAD)
- Obsesif kompulsif bozukluk (OKB)
- Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB)
- Panik atak
- Sosyal anksiyete bozukluğu (SAD)
- Spesifik fobiler
Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabının (DSM-5) beşinci baskısı, genel olarak anksiyete bozuklukları olarak kabul edilenleri üç kategoriye ayırır:
1-Anksiyete bozuklukları
2-Obsesif-Kompulsif ve İlgili Bozukluklar
3-Travma ve Stresle İlgili Bozukluklar
Sonuç olarak, bu farklılaşma, bozuklukların ortak bir yöne sahip olduğunu ve birbiriyle ilişkili olduğunu, aynı zamanda belirgin bir şekilde farklı olduğunu gösterir.
Belirtileri
Anksiyete bozuklukları birçok semptomla birlikte gelir ve hiç kimse aynı deneyime sahip değildir. Her bozukluk da farklı semptomlara sahip olma eğilimindedir.
Genel olarak anksiyete bozukluklarında ortak olan semptomlar şunlardır;
- Baş dönmesi, ağız kuruluğu ve kaslarda gerginlik sıklıkla görülür.
- Kişide gerginlik, endişe, panik, korku ve huzursuzluk duyguları olur.
- Hızlı ve düzensiz kalp atımı, sakin olamama ve huzursuzluk yaşanır.
- Ellerde veya ayaklarda karıncalanma, terleme veya uyuşmalar sıktır.
- Uyku sorunları mide bulantısı diğer görülen belirtiler arasındadır.
Terleme, kalp çarpıntısı, nefes darlığı, titreme, endişe veya stres gibi tanıdık fiziksel ve psikolojik korku ve endişe belirtilerini yaşadığınızda, bunlar tehdit olabilecek ve başa çıkmanız gereken bir şey olduğuna dair ipuçlarıdır.
Bu “kaç ya da savaş” tepkisi, potansiyel tehlikeyle başa çıkmak için gerekli olan fiziksel ve psikolojik kaynakları harekete geçirir. Sistem çoğu zaman iyi çalışsa da bazen aşırı hızlanıp yarardan çok zarar verir. Bu olduğunda, anksiyete bozukluğunuz olduğunu gösterebilir.
Nedenleri
Genellikle genetik, çevre, stres seviyesi, beyin değişiklikleri ve travma gibi çeşitli faktörler var gibi görünse de, kimse anksiyete bozukluklarına neyin neden olduğunu tam olarak bilmemektedir. Bu konu ile ilgili araştırmalar devam etmektedir.
Teşhis
Bu bozukluğu teşhis etmek için yapılabilecek laboratuvar testleri yoktur, ancak doktorunuz fiziksel sorunları ekarte etmek için bazı testler yapabilir.
Doktorunuz sizi ne tür bir rahatsızlığınızın olduğunu belirlemeye yönelik, belirli teşhis araçları ve soruları kullanacak bir psikiyatrist, psikolog veya danışman gibi bir akıl sağlığı uzmanına yönlendirir.
Tedaviler
Bu şekil bozuklukları, psikoterapi, ilaçlar ve başa çıkma stratejileri gibi çeşitli seçeneklerle tedavi eder. Bu bozukluğa sahip hastaları için özellikle etkili bir psikoterapi şekli Bilişsel Davranışçı Terapidir (BDT). Böyle bir bozukluğunuz varsa, hayatınızı dolu dolu yaşamanıza yardımcı olacak birçok tedavi seçeneği vardır.
Unutmayın, tedavinin sizin ve doktorunuzun veya terapistinizin sizin için en iyi seçenekleri keşfetmesi zaman alabilir. Sabırlı olun ve kişisel ihtiyaçlarınıza en uygun tedaviyi bulmak için akıl sağlığı uzmanınızla iletişimi açık tutun.