Özgül Fobi, Kişinin korktuğu özgül bir durum veya nesne ile karşılaştığı durumda ortaya çıkan, klinik açıdan anlamlı bir anksiyete hali ile kaçınma davranışlarına yol açan tablodur.
Özgül Fobi de kişi, bu nesne veya özgül durumun varlığında veya bununla karşı karşıya kalacağını beklerken sürekli, aşırı ve anlamsız biçimde abartılı bir korku yaşar. Zarar görme beklentisi olabilir.
Hayvan ve böcekler, doğa ve çevre olayları, kan, enjeksiyon, ara, uçak, asansör, tünel, köprü gibi durumlar tipik fobik uyaranlardandır.
Günlük yaşamınızda düzenli olarak görünmeyen bazı özel fobilerden kaçınmak oldukça kolaydır. Yükseklik korkunuz varsa (akrofobi), yüksek yerlerden kaçınmak için biraz çaba harcamanız yetebilir. Fırtına korkusu (astrofobi) gibi fobiler bile bir dereceye kadar yönetilebilir. Ancak örümcek korkusu (araknofobi) gibi bazı fobilerden kaçınmak çoğu zaman zor olabilir.
Belirli bir fobiniz varsa, yeni durumlardan korkabilirsiniz. Korkunuzun nesnesinin mevcut olacağından endişelenebilirsiniz. Belirli bir fobiyi hayatınızı önemli ölçüde bozan bir şeye dönüştürebilen bu korkunuzdur.
Sistematik duyarsızlaştırma dahil maruz kalma terapileri, belirli fobiler için tercih edilen tedavidir
Fobilerin Psikolojik ve Duygusal Etkileri
Fobiler genellikle geniş kapsamlı bir etkiye sahiptir ve yaşamın birçok alanında zorluklara neden olur. Fobiler hayatınızı duygusal olarak çeşitli şekillerde etkileyebilir.
- Fobiler şiddetli kaygıya ve kaygıya eşlik eden duygusal ve fiziksel tepkilere neden olabilir.
- Fobiler izole edici olabilir. Bazı fobiler (özellikle agorafobi) sosyal ortamlardan kaçınmanıza neden olabilir.
- Fobiler utanç verici olabilir. Fobinize karşı arkadaşlarınızın tepkilerinden (“Neyden korkuyorsu?”) ve fobiniz nedeniyle verebileceğiniz kararlardan (güzel bir tatil beldesine tüm masrafları karşılanmış bir geziyi uçmaktan korktuğunuz için reddetmeniz nedeniyle) utanabilirsiniz.
- Fobiler kendinizi çaresiz hissetmenize neden olabilir. Tıpkı başkalarının neden korktuğunuzu merak ettiği gibi, fobinizi kontrol edemediğiniz için kendinizi kaybolmuş hissedebilirsiniz. Bu çaresizlik duygusu, tüm hayatınız üzerinde kontrolsüz hissetmenize de neden olabilir.
Fobi bireyin yaşam işlevselliğini toplumsal sosyal etkinlik ve ilişkilerini belirgin biçimde bozar ve kişiyi sıkıntıya sok